MinoTari là gì?

(Nguồn: tari)

MinoTari (WXTM) là token Layer 1 cốt lõi trong hệ sinh thái blockchain Tari, đảm nhiệm vai trò nền tảng bảo mật cho giao thức Tari. Dự án Tari hướng tới xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính công khai, bền vững và do cộng đồng dẫn dắt. Với quy trình đào coin đơn giản, kiến trúc minh bạch và tích hợp sẵn hỗ trợ ứng dụng phi tập trung (dApp), Tari được xem là nền tảng blockchain thế hệ mới với tiềm năng phát triển lớn.

Tari hoàn toàn mở mã nguồn. Đội ngũ phát triển, thiết kế cùng cộng đồng phối hợp triển khai các hoạt động. Người dùng có thể tham gia hệ sinh thái Tari với vai trò thợ đào, nhà phát triển hoặc người quan tâm đến DeFi.

Vũ trụ Tari: Biến mọi máy tính thành máy đào

Tari Universe là ứng dụng thân thiện cho PC và Mac, cho phép mọi người dễ dàng đào XTM – token gốc của Tari. Người dùng tùy chỉnh mức tài nguyên máy tính đóng góp, quá trình đào không ảnh hưởng dữ liệu cá nhân và không đòi hỏi hiểu biết kỹ thuật chuyên sâu. Nhờ vậy, ai cũng có thể tham gia bảo vệ mạng lưới và nhận thưởng token mà không bị rào cản.

Giải pháp này xóa bỏ rào cản kỹ thuật vốn tồn tại trong đào Proof of Work (PoW) truyền thống, giúp bất kỳ ai đều dễ dàng trở thành thợ đào, lan tỏa sức mạnh phân quyền từ từng máy tính cá nhân.

Kiến trúc hai lớp, cơ chế đồng thuận PoW và tích hợp linh hoạt

Mạng Tari sở hữu thiết kế hai lớp:

• Layer 1: Mạng Minotari (đồng thuận Proof of Work - PoW)
  Lớp nền này xử lý giao dịch cốt lõi, bảo mật và trả thưởng cho thợ đào. Thợ đào đóng góp tốc độ băm để tạo ra XTM, phân phối qua hai thuật toán – SHA3x và RandomX – cân bằng hiệu suất và phân quyền.

• Layer 2: Mạng Ootle (đồng thuận Byzantine Fault Tolerance - BFT)
  Mọi hoạt động ứng dụng phi tập trung (dApp) – gồm DeFi, NFT, GameFi và SocialFi – đều thực hiện trên lớp này. Để phát triển ứng dụng hoặc tham gia kinh tế Layer 2, người dùng phải đốt XTM (tỷ lệ 1:1) để nhận XTR, qua đó thiết lập cầu kinh tế liền mạch giữa Layer 1 và Layer 2.

Mô hình kinh tế token của Tari

Kinh tế token Tari được thiết kế hướng tới tương lai, với tổng cung 21 tỷ XTM phát hành trong khoảng 27,8 năm theo cơ chế giảm phát lũy tiến – tốc độ phát hành nhanh lúc đầu, sau đó giảm dần qua thời gian.

Phần thưởng thợ đào PoW

Phần thưởng khối giảm dần theo thời gian nhưng không bao giờ kết thúc. 12 năm đầu tiên là giai đoạn phát hành chủ lực, sau đó chuyển sang phát hành đuôi vĩnh viễn với tốc độ 1% mỗi năm nhằm duy trì mạng lưới và khuyến khích thợ đào. Khác với Bitcoin halving mỗi 4 năm, phần thưởng Tari giảm liên tục giữa các khối, với tốc độ giảm nguồn cung khoảng mỗi 3 năm một lần.

Cơ chế phân phối theo thuật toán:

• 50% trả cho thợ đào Tari độc lập (SHA3x)

• 50% trả cho thợ đào qua đào hợp nhất, phù hợp với máy đào Monero (RandomX)

Mô hình này giảm cạnh tranh ASIC, tăng khả năng tham gia cho cá nhân và thúc đẩy phân phối tốc độ băm công bằng.

Việc phân bổ token hỗ trợ phát triển hệ sinh thái và mở rộng cộng đồng.

Trong 21 tỷ XTM, 30% (6,3 tỷ) được đào trước với cơ chế khóa và quá trình vesting nghiêm ngặt, phân bổ như sau:

Chi tiết phân bổ token

• Phần thưởng thợ đào: 70% – Phân bổ lớn nhất, trả theo tốc độ băm đóng góp. Không phân phối trước cho nhà đầu tư, không phân phối qua airdrop – đảm bảo phân phối công bằng ngay từ đầu.

• Phát triển giao thức & quỹ hệ sinh thái: 9% – Dùng cho nâng cấp giao thức, phát triển mã nguồn mở và cấp quỹ hỗ trợ.

• Nhà xây dựng cộng đồng: 12% – Thưởng cho người tham gia testnet, sáng tạo nội dung và lãnh đạo cộng đồng thực thụ.

• Đội ngũ phát triển & đóng góp: 4% – Khuyến khích hỗ trợ lâu dài, phát triển cốt lõi và hợp tác nhóm.

• Cộng đồng & marketing: 5% – Dùng cho quảng bá, mở rộng toàn cầu và tổ chức sự kiện tăng nhận diện, thúc đẩy sử dụng.

(Nguồn: tari/tokenomics)

Cơ chế phân bổ này đảm bảo nguồn lực hướng vào tăng trưởng, gắn kết cộng đồng và sự công bằng trong toàn hệ sinh thái.

Mô hình Turbine: Cơ chế đốt token XTM chuyển thành XTR

Để nối liền kinh tế Layer 1 và Layer 2, Tari áp dụng cơ chế Turbine độc đáo:

• Người dùng phải đốt XTM tỷ lệ 1:1 để tạo XTR phục vụ hoạt động ứng dụng phi tập trung trên Layer 2.

• Mỗi giao dịch Layer 2 đều thu phí, một phần thưởng cho người xác thực, phần còn lại tiếp tục bị đốt.

• Cơ chế đốt liên tục này giúp kiểm soát lạm phát token và duy trì nguồn cung linh hoạt.

(Nguồn: tari/tokenomics)

Cơ chế này vừa kiểm soát tổng cung, vừa xây dựng hệ thống khuyến khích hợp lý và bền vững.

Bắt đầu giao dịch WXTM giao ngay: https://www.gate.com/trade/WXTM_USDT

Tóm tắt

Khi các xu hướng đồng thuận PoS và airdrop ngày càng gia tăng, làm suy giảm tính công bằng trong lĩnh vực blockchain, Tari đang đưa cộng đồng quay về giá trị cốt lõi: nhận token qua cống hiến, tham gia quản trị qua tương tác, và xây dựng niềm tin bằng minh bạch. MinoTari (WXTM) không chỉ đánh dấu một chuỗi PoW mới mà còn mở ra cuộc cách mạng chuỗi công khai, tái định hình từ nền tảng kỹ thuật đến logic ứng dụng.