Rollup'ın ademi merkeziyetçiliğinin öneminin birçok açıdan yorumlanması

Orijinal Yazar: Shivanshu Madan

Orijinal derleme: Luffy, Foresight News

Son zamanlarda Crypto Twitter'daki tartışmaların çoğu, L2 ademi merkeziyetçiliği etrafında dönüyor. İnşa ettiğimiz Toplama yeterince merkezi olmayan mı? Zaten ademi merkeziyetçilik yolundalar mı? Önemli mi?

Bu yazıda bu temaları inceleyeceğim. Derinlemesine girmeden önce, Toplamaların gerçekte nasıl çalıştığını bilmiyorsanız, bu makaleyi hızlı bir şekilde okumanızı öneririm: Aptallar için Toplamalar.

Toplama fikri aslında oldukça basit: zincir dışı katılımcıların, daha sonra zincir üzerinde kolayca doğrulanabilecek işlemler gerçekleştirmesini istiyor. Rollup ile temel katmanın "güveni" blok zincirinin dışındaki etkinliklere genişletilir. Karşılığında, Rollup bu güveni kullanmak için küçük bir ücret (kira) öder.

Merkezi olmayan Toplamaya ihtiyacımız var mı?

Sezgisel cevap şudur: kesinlikle gerek! Bu blockchain ruhudur.

Ancak bu sorunun cevabının basit bir evet ya da hayır olmadığına da inanıyorum. Aksine, ayrı ayrı analiz edilmesi gereken birden çok yönü kapsar. Aşağıda, bu konuyu üç açıdan inceleyeceğim: felsefe, teknoloji ve ekonomi.

Felsefi bakış açısı

Sohbeti bir üst seviyeye taşıyarak başlayalım: ademi merkeziyetçiliği neden önemsiyoruz?

Çünkü açık yeniliği destekleyen izinsiz bir gelecek istiyoruz. Kullanıcıların herhangi bir kısıtlama olmaksızın ve tek bir varlığa güvenmeye ihtiyaç duymadan yeni şeyler oluşturabilmelerini istiyoruz.

Blockchain'in kısa tarihinde, pek çok anonim geliştirici harika şeyler inşa etti. Aslında, Bitcoin'in kendisi anonim bir varlık tarafından yaratıldı ve yakında dünyanın çoğu tarafından kullanılan küresel ödeme para birimi haline gelebilir. İşte izinsiz inovasyonun gücü!

Blockchain, ortak hiçbir yanı olmayan insanlarla çalışmamıza izin veriyor ve onların bu güveni kırmalarının hiçbir yolu olmadığını biliyoruz.

——Preston Evans

Bitcoin ve Ethereum gibi güvenilir olmayan ağların merkezi olmayan temeli, böyle bir gelecek inşa etmemize izin veriyor. Açıkçası, Rollup gibi bu blok zincirleriyle güven ilişkisi olan herhangi bir zincir de merkezileştirilmemelidir!

Aslında, ilginç ve önemli bir soruyu gündeme getiriyor:

Rollup merkeziyetsiz değilse, bu Ethereum'un merkeziyetsiz olmadığı anlamına mı geliyor?

Buna biraz iyimser bakmanın bir yolu, izinsiz bir dünyada, Toplamaların, izin verilen zincirler dahil (ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere) istedikleri her şeyi oluşturmasına izin verilmesi gerektiği ve bu Toplama'nın kullanıcılarının yine de temel katman güvenliğinden yararlanabileceğidir. . Temel katman merkezi olmadığı ve Toplama "tamamen uygulandığı" sürece (teknik bölümde "tam uygulama" hakkında daha fazla konuşacağız), izin verilen zincirlerin bile kullanımı güvenli olmalıdır.

Ancak gerçek şu ki, bugün çoğu Toplama tam uygulama aşamasına ulaşmadı ve kullanıcılara ihtiyaç duydukları güvenlik ve güvensizlik düzeyini sağlamıyorlar.

Peki, Rollup'ın doğru uygulaması nedir? görelim:

Teknik Perspektif

Rollup'ın ademi merkeziyetçilik ve güvenlik endişelerini gerçekten anlamak için ona ilk prensiplerden bakmamız gerekiyor. Blockchain'in ilk ilkelerini çok az kişi Sreeram Kannan'dan daha iyi açıklayabilir.

Blockchain, dağıtılmış bir defterdir ve ağdaki farklı düğümler, defterin durumu hakkında bir fikir birliği elde etmek için önceden belirlenmiş protokol kurallarını izler. Bu düğümlerin ağı nasıl gördüklerine bağlı olarak, kendi defter ağlarının doğru durumunu doğrulamak için farklı kuralları olabilir.

Özellikle Toplama'da, tam düğümler ve hafif istemciler farklı onay kurallarına sahiptir. Geleneksel akıllı sözleşme Toplamasında (SCR), akıllı sözleşmenin (doğrulama köprüsü) kendi onay kuralları vardır. Olumsuz olaylar yoksa, bu doğrulama kuralları sonunda "tutarlılık bölgeleri" olarak adlandırılan bölgelerde çakışır. Adından da anlaşılacağı gibi, bir mutabakat bölgesinde, tüm katılımcılar aynı ağ görüşüne (ve defterde aynı geçmişe) sahiptir.

Tüm onay kuralları güvenliyse, hiçbir kötü şey olmaz. Sreeram'ın yukarıdaki gönderide paylaştığı gibi, bu doğrulama kurallarının güvenliğini temel olarak 5 özellik tanımlar.

• Defter büyümesi - Toplama zinciri büyümeye devam etmelidir (canlılık)
• Sansüre dayanıklı - tüm kullanıcılar herhangi bir işlemi temel katmana dahil edebilmelidir
• Yeniden yapılandırmaya dayanıklı - işlemler tamamlandıktan sonra geri alınamaz
• Veri Kullanılabilirliği - işlem verileri bir yerde yayınlanmalıdır
• Geçerlilik - işlemler ve durum geçişleri geçerli olmalıdır

İlk 2 özellik sistemin "canlı" durumunu, son 3 özellik ise "güvenli" durumunu tanımlar.

Bu sorunları farklı Toplama katılımcılarının bakış açısından inceleyelim ve ademi merkeziyetçilik olmadan hangilerinin hafifletilebileceğini görelim.

Farklı aktörler, güvenlik ve canlılık için farklı mekanizmalara güvenir.

Tam düğüm:

Tam bir düğüm çalıştırıyorsanız, yayınlanan verilere erişiminiz olur ve doğrudan doğrulayabilirsiniz. Daha sonra bu verileri, işlemleri kendiniz yürütmek ve işlemlerin geçerliliğini ve bu işlemlerden sonra Toplama'nın son durumunu belirlemek için kullanabilirsiniz.

Bu nedenle kalan güvenlik koşulları, aktivite ve rekombinasyon direncidir. Yeniden düzenleme direnci için tam düğümler, temel zincirin doğrulayıcılarına ve kullandığı fikir birliği protokolüne güvenirken, canlılık için tam düğümler Sıralayıcı ve Toplama uygulamasına güvenir.

Hafif müşteri:

Çoğu kullanıcı, blok zinciri verilerini almak için hafif istemciler kullanarak blok zinciri ile etkileşime girer. Birkaç tür ışık düğümü vardır:

• Durum doğrulayıcıları - durum geçişlerinin geçerliliğini doğrulayın
• Veri Kullanılabilirliği Doğrulayıcı - Veri kullanılabilirliğini doğrulayın
• Fikir birliği doğrulayıcıları - temel katmanın fikir birliği kanıtını doğrulayın
• Tam Doğrulayıcı - Yukarıdakilerin tümünü doğrular

Tam bir doğrulayıcı hafif istemci çalıştırırsanız, veri kullanılabilirliği örneklemesi yoluyla verilerin mevcut olup olmadığını doğrulayabilir, geçerlilik kanıtları veya sahtekarlık kanıtları aracılığıyla durum geçişlerinin geçerliliğini doğrulayabilir ve durumun temel katmanın fikir birliğine uyup uymadığını doğrulayabilirsiniz (yukarıdaki Ethereum'da) , senkronizasyon komitesini takip ederek yapılabilir).

Ardından, kalan güvenlik koşulu canlılıktır ve hafif istemci sıralayıcıya ve Toplama uygulamasına bağlıdır.

Yerleşik akıllı sözleşme (doğrulama köprüsü):

Geleneksel SCR'de, bir akıllı sözleşmenin "onay kuralı", 5 güvenlik özelliğinin tümünü uygulamaktır:

• Sıralayıcı değiştirme protokolü aracılığıyla defter büyümesi
• Katılımı zorunlu kılarak sansüre direnin
• Anti-rekombinasyon için önceki durumu temel alır
• Temel katmanda DA göndererek veri kullanılabilirliğini gerçekleştirin *Geçerlilik/sahtekarlık kanıtı ile doğrulanan geçerlilik

SCR tam düğümleri, canlılık özelliklerini uygulamak için akıllı sözleşmelere güvenir. Yeniden yapılanma direncini temel katmandan alırlar.

Hafif düğümler, canlılık özelliklerini geliştirmek ve temel katmandan DA ve yeniden düzenleme direncini emmek için akıllı sözleşmelere güvenir. Geçerlilik kanıtlarını kendileri veya akıllı sözleşmeler aracılığıyla doğrulayabilirler.

SCR'nin fikir birliği, akıllı sözleşme tarafından tanımlanan kanonik zinciri takip etmektir.

Egemen Toplamalar ne olacak?

Egemen Toplamaların geçerlilik veya canlılık koşullarını zorlamak için akıllı sözleşmeleri (doğrulama köprüleri) yoktur. Bunun yerine, aşağı akış Toplama düğümlerine "aşağı yuvarlandıklarını" kanıtlayacaklar. Bu düğümler hala temel katmandan veri kullanılabilirliğine ve yeniden düzenleme direncine güveniyor.

SCR'de olduğu gibi, Egemen Toplama'da düğümler canlılık özelliğini zorlamak için bazı mekanizmalara ihtiyaç duyar. Kanonik zinciri tanımlamak için, p2p kanıtlarını yayınlamak gibi bağımsız mekanizmaları seçtiler.

Bütün bunların ademi merkeziyetçilikle ne ilgisi var?

İster bir akıllı sözleşme Toplaması isterse bağımsız bir Toplama olsun, canlılık özelliği, Toplamanın doğru uygulanmasından gelir. Yukarıda gördüğümüz gibi, doğru bir Rollup uygulaması iki önemli bileşen içermelidir:

• Zorunlu dahil etme mekanizması;
• Sıralayıcı değiştirme protokolü.

Zorunlu dahil etme mekanizmaları, sansür direncini artırmaya yardımcı olur. Bu mekanizma, kullanıcıların işlemlerini doğrudan taban katmanına "zorla dahil etmelerine" olanak tanır. Toplamadaki herhangi bir kullanıcı, fonlarını temel katmana geri çekmeye zorlayabilir. Bu nedenle, yalnızca bir merkezi harmanlama düğümü olsa bile, olgun bir zorunlu dahil etme mekanizması olduğu sürece kullanıcıları sansürleyemez.

Ama bu yeterli mi?

Kullanıcılar çıkmakta özgür olsalar bile, bu, çoğu kullanıcı L1'e geri dönerse L2'nin çalışmaya devam etmek için fazla teşviki olmadığı anlamına gelebilir. Ayrıca, zorunlu dahil etme mekanizması genellikle uzun bir bekleme süresine sahiptir ve ortalama bir kullanıcı için uygulanması oldukça pahalı olabilir. Bu mekanizmanın sağladığı sansür direnci tamamen pratik (veya gerçek zamanlı) değildir, buna "zayıf sansür" diyebiliriz.

Ardından, son etkinlik özelliğine sahibiz - defter büyümesi.

Merkezi sipariş veren kötü bir şey yaparsa, basitçe blok üretimini durdurarak Toplama zincirinin büyümesini durdurabilir. Bu olursa, kullanıcının Toplamayı yeniden "canlı" hale getirmek için yapabileceği hiçbir şey yoktur.

Bu sorunu çözmek için bir sıralayıcı değiştirme protokolüne ihtiyacımız var.

Sequencer Değiştirme Protokolü'nün fikri, bir Sequencer'ın kötü niyetli bir şekilde davranması durumunda Rollup'ın yönetişim aracılığıyla yeni bir Sequencer başlatabilmesidir. Bunu başarmanın yollarından biri, merkezi sipariş düğümlerini merkezi olmayan sipariş protokolleriyle değiştirmektir. Sipariş veren merkezi değilse ve Rollup'ın blok inşasını tekelinde tutmuyorsa, Rollup zincirini bloke etmek neredeyse imkansız olacaktır.

Bu nedenle, kullanıcı fonları, zorunlu dahil etme mekanizması aracılığıyla Toplamalarda her zaman güvende olsa da, sağlam bir sipariş veren değiştirme protokolü oluşturmak, Toplamaları canlı tutmaya yardımcı olur ve pratik, gerçek zamanlı sansüre karşı direnç sağlar.

hepsi bu?

tam olarak değil. Teknik açıdan dikkate alınması gereken bir husus daha vardır:

Akıllı sözleşmelerin kendileri Rollup'ın merkez komitesi tarafından yükseltilebilirse ne olur? Diyelim ki Toplama şu anda doğru bir şekilde uygulanıyor, ancak yarın komite artık akıllı sözleşmelere ihtiyacımız olmadığını kabul ediyor, bunun yerine Toplama durumunun kanıtlarını p2p ağına yayınlıyoruz.

Bir Toplama kullanıcısı olarak böyle bir yükseltmeye katılmıyorsanız, yükseltme uygulanmadan önce Toplama'dan çıkabilmelisiniz (gerçi bu iyi bir kullanıcı deneyimi değildir ve iş için iyi olmayabilir). Bu, yükseltmelerin uygulanacağı bir "bildirim dönemi" gibi "gecikmeli yönetişim güncellemeleri" yoluyla elde edilebilir. Güncellemeleri kabul etmeyen kullanıcılar bildirim süresi içinde vazgeçebilirler.

Ademi merkeziyetçiliğin en uç noktası, tamamen değişmez akıllı sözleşmelere sahip olmaktır. Bu sözleşmeler herhangi bir çoklu imza cüzdanı veya başka bir komite tarafından yönetilmez ve dağıtıldıktan sonra asla yükseltilemezler.

Tabii bunun da kendine göre sorunları var. Kodda herhangi bir hata varsa veya bazı önemli olaylar akıllı sözleşmenin güncellenmesini gerektiriyorsa, Toplama için tek seçenek, kullanıcı fonları eski sözleşmede takılıp kalırken yeni akıllı sözleşmeye geçmektir.

Ne yazık ki, Toplama'nın şu anki durumu, yukarıda tartıştığımız tam uygulamadan çok uzak. Toplamaların çoğu hala "keşif" aşamasındadır ve onları doğru bir şekilde uygulamaya çalışır.

L2 BEAT'e göre, Fuel v1 ve DeGate, tüm aktivite ve güvenlik koşullarını sağlayacak şekilde olgunlaşan tek iki Toplamadır.

Ekonomik Perspektif

Son olarak Rollup ekonomisine kullanıcılar ve Rollup operatörleri açısından bir göz atalım:

• Kullanıcı deneyimi: kullanıcılar ucuz fiyatlar almalı ve işlemler için çok uzun süre beklemek zorunda kalmamalı;
• Toplam Kar: Sıralayıcılar ve token sahipleri karlı olmalıdır.

Kullanıcılar hızlı ve ucuz işlem hizmetleri aldığında kullanıcı deneyimi optimize edilir.

İşlemlerin tamamlanma hızı, temel katmanın tamamlanma hızına bağlıdır. İşlemler, L1'deki veriler kesinleştiğinde nihai olarak kabul edilebilir. Bununla birlikte, tam düğümleri çalıştıran kullanıcılar, yalnızca işlemleri yürüterek ve nihai durumu belirleyerek anında kesinlik elde edebilirler.

Ancak herkesin tam bir düğüm çalıştırması pratik değildir. Bu nedenle, merkezi bir sıralayıcı yararlıdır çünkü kullanıcılara işlemlerinin bir bloğa dahil edildiğine ve sonlandırılacağına dair "yazılı onay" sağlayabilir. Bu, çoğu kullanım durumu için yeterlidir. Ancak, olumsuz önlemler alabilen merkezi kurumlara güvenir.

Bazı sıralayıcı-alternatif protokol çözümleri bu özellikten vazgeçerken (kullanıcılar için dezavantajlı), harici PoS mutabakat şeması Espresso gibi diğer çözümler, merkezi bir sipariş verenin riski olmadan benzer ön onay garantileri sağlayabilir.

Peki ya kullanıcı maliyetleri?

Bir Toplama işleminin açık maliyeti genellikle:

L2 Gaz Maliyeti = L1 Gaz Maliyeti + Sıralayıcı Ücreti. Rasyonel merkezi ayrıştırıcılar, kullanıcılara daha yüksek maliyetler yüklemek anlamına gelse bile her zaman karlarını en üst düzeye çıkarmak ister. Ancak, bunun merkezi olmayan bir tasnif mekanizmasıyla da çözülemeyeceğini belirtmekte fayda var. Merkezi olmayan bir sipariş verendeki PoS düğümleri bile kendi karlarını maksimize etmek istiyor.

Aslında bu, Rollup'ın karı harici sıralayıcılara devretmek istemeyebileceği bir uyumsuzluk sorunu yaratır.

Toplama Karı: Sıralayıcı ücretlerine ek olarak, Toplama, kullanıcı işlemlerinden MEV çıkararak da kar elde edebilir. Bu MEV'yi ilişkilendirmek genellikle zordur, çünkü sipariş verenin işlem paketine kendi önde giden işlemlerinden bazılarını dahil edip etmediğini bulmak zordur.

Toplama, harici bir PoS mutabakatı ile değiştirilirse, bu MEV'yi harici bir operatöre teslim edeceklerdir.

Rollup'ın gelirleri dış mekanizmalara devretme bu sorunlarının her ikisinin de Rollup ile dış mekanizmalar arasındaki "işlem anlaşmaları" yoluyla çözülebileceğini belirtmekte fayda var.

Bununla birlikte, Jon Charbonneau'nun Modüler Zirve sırasındaki konuşmasında ve sonraki gönderide açıklandığı gibi, Toplama yönetişim temsilcisinin bir dizi doğrulanmış düğüme sipariş vermesi daha iyi bir fikir olabilir. Bu düğümler, stratejik olarak coğrafi olarak dağıtılmak üzere seçilebilir ve yönetişim, kötü aktörleri basitçe kovar.

Bu, Rollup'ın kârını kurum içinde tutmasına izin verirken aynı zamanda merkezi ayrıştırıcıların dezavantajını hafiflettiği için bir taşla iki kuş vuran bir çözüm olabilir.

Ancak tam tersine, sınırlı sıralayıcı rotasyonu durumunda, sıralayıcı dar görüşlü davranışlar sergileyebilir, bu da tekel fiyatlandırmasına/fiyat düşürmeye yol açabilir ve feda edilen Toplama kullanıcılarının çıkarlarına daha fazla zarar verebilir.

Her iki durumda da, Toplama'nın kullanıcılar için uygun maliyetli olması için bazı sıralayıcı değiştirme protokolü gereklidir.

Sonuç olarak

Toplamanın izlediği yol ne olursa olsun, olgun bir sıralayıcı değiştirme protokolü, zorunlu dahil etme ve gecikme yönetişimi güncelleme mekanizmaları ile eksiksiz bir uygulamayı hedeflemesi çok önemlidir. Zorunlu dahil etme ve gecikmeli güncellemeler için bir mekanizma varsa, sıralayıcı merkezi olsa da olmasa da kullanıcı fonları güvende olacaktır.

Bununla birlikte, sağlam bir sıralayıcı değiştirme protokolü, canlılık garantilerini iyileştirebilir ve Toplama kullanıcıları için ekonomiyi potansiyel olarak iyileştirebilir.